نه گفتن به کودک چه اهمیتی دارد و چرا فرزندان باید ظرفیت نه شنیدن را در خود پرورش دهند؟ جالب است بدانید تجربه ناکامی و پذیرش محدودیت برای بیان خواسته‌ها توسط روانشناسان به عنوان یکی از نیازهای هیجانی اصلی انسان شناخته می‌شود، یعنی همه ما نیاز داریم که گاهی در زندگی ناکامی را تجربه کنیم تا در پی آن بتوانیم به توانمندی دست یابیم.

والدینی که اجازه تجربه هیچ رویداد ناکام کننده‌ای را به فرزندشان نمی‌دهند ناخواسته ظرفیت‌های روان شناختی او را کاهش داده و زمینه ساز بروز آسیب‌های مختلفی از جمله پرورش احساس استحقاق بیش از حد و ناتوانی در مسئولیت پذیری می‌شوند. برای دریافت مشاوره در زمینه نه گفتن به کودک می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

منبع: نه گفتن به کودک از چه سن و زمانی باید انجام شود

نه گفتن به کودک چه اهمیتی دارد؟

مهارت نه گفتن به کودک از مهم ترین کارهایی است که همه والدین باید در نظر داشته باشند. مسلما همه فرزندان برای والدینشان عزیز هستند. بسیاری از پدر و مادرها همواره تاکید می‌کنند که نمی‌خواهند اجازه دهند هیچ وقت خاری به پای فرزندشان برود.

با این حال تجربه ناکامی و شکست در زندگی امری اجتناب ناپذیر است و والدین هرچقدر هم مراقب باشند نمی‌توانند فرزندان را برای همیشه از آسیب‌های پیرامونی در امان بدارند. در این شرایط برای اینکه افراد بتوانند توانایی کنار آمدن با مشکلات را یاد بگیرند لازم است که در دوران کودکی سطح اندکی از ناکامی را تجربه کنند.

برای فهم بهتر منطق موضوع “نه گفتن به کودک” می‌توان از تمثیل واکسینه کردن بدن در برابر ویروس‌ها استفاده کرد. در واقع وارد شدن سطح بسیار اندکی از ویروس‌ها باعث می‌شود که مقاومت سیستم ایمنی بالا رفته و در آینده و در حین مواجه شدن با آن‌ها بدن بتواند واکنش مناسبی از خود نشان دهد. این مسئله در بعد روانی نیز صادق است. یعنی تجربه حداقل ناکامی‌ها در دوران کودکی میزان تاب آوری و مقاومت روانی ما را بالا برده، در نتیجه کمک می‌کند که بتوانیم به نحو سازگارانه‌تری به محیط واکنش نشان دهیم.

نه گفتن به کودک | کودکانی که نه نمی‌شنوند

والدینی که به فرزندانشان در هیچ شرایطی نه گفتن به کودک را استفاده نمی‌کنند؛ ناخواسته این پیغام اشتباه را به کودک منتقل می‌کنند که در زندگی همیشه حق با اوست و همه افراد باید تنها به رفع خواسته‌ها و نیازهای او فکر کنند. این مسئله می‌تواند زمینه ساز بروز مشکلات بزرگ تری را در بزرگسالی رقم بزند که از جمله مهم ترین آن‌ها می‌توان به شکل گیری شخصیت خودشیفته، مسئولیت پذیری ناکافی، اهمال کاری و لذت طلبی مفرط اشاره کرد.

در نتیجه لازم است به مرور و با رشد منطق کودک به او کمک کنید واقع گرایی بیشتری را شکل دهد و درک کند که نمی‌تواند هر زمانی هرچیزی را که می‌خواهد به دست بیاورد. البته نه گفتن به کودک اصول خاصی دارد و اگر به درستی انجام نشود خود می‌تواند منجر به پیدایش مشکلات روانشناختی دیگری شود.

فواید نه گفتن به کودک

مهارت نه گفتن به کودک فواید بسیار زیادی به همراه دارد و نوعی آموزش کاربردی است. اگر با فواید این رفتار آشنا نیستید، این بخش مقاله را با دقت مطالعه کنید.

???? افزایش احساس ارزشمندی

???? مورد اهمیت و مشورت قرار دادن

???? داشتن ارتباط موثر

???? اهمیت به ارزش ها و باور های خود

???? افزایش عزت و اعتماد به نفس

???? مظلوم واقع نشدن

???? مصون ماندن از خطرات گوناگون

???? رد پیشنهادات نا به جای افراد برای کارهای غیر اخلاقی و مضر

چگونه به کودک نه بگوییم ؟

همان طور که گفته شد نه گفتن به کودک اصول خاصی دارد. شما باید بدانید که در چه موقعیت‌هایی و چگونه با خواسته‌های فرزندتان مخالفت کنید. لحن و نحوه بیان جملات از جانب شما اهمیت بسیاری دارند و بر شکل گیری شخصیت کودک اثر می‌گذارند. در نتیجه لازم است در این زمینه به نکات زیر توجه کنید. 

???? بیش از حد دستور ندهید و مخالفت نکنید

اولین راه کار برای نه گفتن به کودک، اجتناب از مخالفت و دستور بیش از اندازه است. برای اینکه تاثیر و گیرایی کلامتان را از دست ندهید لازم است که در طول روز بیش از حد به کودک دستور ندهید و او را با حجم زیادی از مخالفت‌ها روبرو نکنید. برای مثال کودکانی که تازه شروع به جست و خیز می‌کنند نیاز به کاوش محیط دارند. در این شرایط منع شدن و نه شنیدن دائمی از جانب شما می‌تواند توانمندی‌های آن‌ها را سرکوب کرده و در روند رشدشان نیز تاثیرات مخربی بگذارد.

به همین خاطر لازم است شرایط را به گونه‌ای فراهم کنید که دفعات نه گفتن به کودک کاهش پیدا کند. به این منظور می‌توانید وسایل خطرناک را تا حد امکان از دسترس کودک دور کنید و محیط امن تری را در خانه ایجاد نمایید.

???? در کودک احساس کنترل و توانمندی ایجاد کنید

برای نه گفتن به کودک، باید احساس کنترل و توانمندی در کودک ایجاد کنید. یکی از عواملی که باعث می‌شود کودکان در برابر نه شنیدن مقاومت کنند این است که احساس می‌کنند کنترل و خودمختاریشان به خطر افتاده است. در این شرایط سعی کنید این احساسات را در فرزندتان تقویت کنید. برای مثال اگر می‌خواهید به بیرون بروید و فرزندتان لباس نامناسبی انتخاب کرده به جای مخالفت مستقیم با او می‌توانید دو یا چند لباس مناسب را پیش رویش قرار دهید و به او بگویید می‌خواهید خودش یکی از آن‌ها را انتخاب کند.

???? نه گفتن مثبت به کودک را تمرین نمایید

نه گفتن به کودک را به شیوه مثبت تمرین کنید. شاید از خود بپرسید مگر می‌شود به طور مثبت با کودک مخالفت کرد؟ در جواب به این سوال باید گفت بله. برای مثال اگر فرزندتان می‌خواهد به جای ناهار، شکلات بخورد به جای جمله “نه الان نباید شکلات بخوری” می‌توانید بگویید “شکلات برای بعد از ناهار است” یا “اگر خوب ناهار بخوری حتما شکلات خوشمزه‌ای نصیبت می‌شود”.

???? به زبان بدن خود دقت کنید

هنگام نه گفتن به کودک، به زبان بدن خود بیشتر دقت کنید. شما نباید با حرکاتتان احساس خشم و خصومت را به فرزندتان منتقل کنید. برای مثال بالا بردن تن صدا، اخم کردن و استفاده حرکات مکرر دست می‌تواند کودک را مضطرب کرده و حتی باعث لجبازی بیشتر او شود. سعی کنید خونسردی خود را حفظ نمایید و با جملاتی کاملا شمرده پیام خود را به فرزندتان برسانید.

???? متناسب با درک کودک به او توضیح دهید

برای نه گفتن به کودک باید متناسب با درک او صحبت کنید. برخی از والدین فکر می‌کنند که کودکان درکی از حرف‌های آن‌ها ندارند و از همین رو وارد گفت و گوی منطقی با آن‌ها نمی‌شوند. این در حالی است که اگر بتوانید در حرف زدن با کودک جملاتی متناسب با سن او انتخاب کنید او تا حد زیادی متوجه منظور شما خواهد شد. در نتیجه اگر می‌خواهید با خواسته‌های فرزندتان مخالفت کنید حتما دلیل این کار را برای او توضیح دهید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه آموزش پدر و مادر کلیک کنید.

???? به جای کلمه نه از صبر استفاده کنید

یکی از کارهایی که برای نه گفتن به کودک باید انجام دهید، جایگزینی است. مثلا به جای استفاده از کلمه “نه” به کودک بگویید که صبر کند. با این روش هم به کودک صبر را آموزش داده اید و هم از کاری که مناسب بود اجتناب کرده اید.

???? دلیل نه گفتن به کودک را بگویید

اغلب افراد پس از نه شنیدن به دنبال دلیل هستند. نه گفتن به کودک نیز به همین شکل است. کودک علاقه دارد تا در رابطه با موضوعی که رد شده است، دلیل بشنود. به همین جهت باید منطقی ترین دلیل خود را بیان کنید تا کودک قانع شود.

???? گاهی از کلمه “بله” استفاده کنید

گاهی اوقات به جای نه گفتن به کودک، از کلمه “بله” استفاده کنید. این تکنیک به شما کمک می‌کند تا خواسته های فرزند را نیز درک کنید. در واقع با این کار شما کودک متوجه می‌شود کارهایی که مناسب او نیست با نه مواجهه می‌شود اما همانطور اگر کاری مناسب شما باشد، والدین با آن موافقت خواهند کرد. و اعتماد والد و فرزند شکل خواهد گرفت.

چه زمانی باید به کودک “نه” بگوییم؟

برای نه گفتن به کودک باید به شرایط و موقعیت به خوبی دقت کنید. برخی موقعیت ها هستند که نه گفتن ضروری است و باید جدی گرفته شود. در این بخش مقاله به این زمان ها اشاره کرده ایم.

???? هنگامی که اعمال آنها ممکن است به کسی آسیب برساند یا چیزی را بشکند، نه بگویید.

???? وقتی می‌توانند به تنهایی کاری را انجام دهند، نه بگویید. مثلا کودک به تنهایی آشپزی می‌کند یا به بیرون از خانه می‌رود.

???? وقتی که حرف آنها یک خواسته است؛ نه نیاز. مثلا کودک عروسک می‌خواهد تا بازی کند؛ عروسک یک خواسته است و در صورتی که به اندازه کافی عروسک دارد؛ ضروری نیست.

???? وقتی برنامه ها تغییر می کنند، نه بگویید. مثلا کودک از درس و زمان آموزش خود می‌زند تا کار مورد علاقه را انجام دهد.

???? وقتی نیازهای شخص دیگری (به طور موقت) اهمیت بیشتری دارد، نه بگویید.

???? وقتی از انجام کاری ناراحت شدید، نه بگویید.

???? وقتی مخالف ارزش های شماست، نه بگویید.

کلام آخر

نه گفتن به کودک در بسیاری از موارد ضروری است. شما به عنوان پدر و مادر باید شرایط را بررسی کنید و اگر موضوعی به نفع و مناسب فرزند نبود، از کلمه نه استفاده کنید. در این مقاله راجع به فواید و راهکار های نه گفتن به کودک صحبت کرده ایم. اما برای اینکه در تربیت کودک افراطی عمل نکنید حتما از روانشناس راهنمایی بگیرید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه نه گفتن به کودک می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول