وسواس شستشو یکی از انواع وسواس فکری عملی است که در آن فرد با موضوعات مرتبط با آلودگی، مشغولیت ذهنی زیادی پیدا می‌کند و برای رهایی از این افکار استرس زا دست به شستشوی افراطی می‌زند. افرادی که به این نوع وسواس دچار هستند در عملکرد روزانه خود با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شوند چرا که مجبورند وقت و انرژی زیادی را به فرایند شستن و پاک سازی وسایل اختصاص دهند. ما در ادامه این مقاله به توضیحات بیشتری در مورد وسواس شستشو، روش تشخیص و درمان آن پرداخته‌ایم. بهره بردن از مشاوره روانشناسی به افراد کمک می‌کند تا بتوانند به درمان این نوع از وسواس در کمترین زمان ممکن اقدام نمایند.

برای دریافت مشاوره در زمینه وسواس شستشو می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

 منبع: وسواس شستشو

وسواس شستشو چیست؟

وسواس شستشو یکی از انواع اختلال وسواس فکری عملی است. در این اختلال فرد دچار افکار مزاحم و آزاردهنده‌ای در مورد آلودگی می‌شود و برای آرام ساختن خود به اعمالی افراطی در زمینه شستشو و پاک سازی می‌پردازد. در واقع فرد از طریق فرایند شسشتو می‌خواهد در مورد پاکیزگی یا عدم نجاست خود و وسیله‌ها اطمینان پیدا کرده و از این طریق از اضطراب خود بکاهد.

با این حال این مسئله منجر به صرف زمان و انرژی زیادی می‌شود و در نتیجه به اختلال در جنبه‌های مختلف عملکرد روزانه فرد می‌انجامد. 

نشانه ها و مشخصه‌های وسواس شستشو

افراد مبتلا به وسواس شستشو معمولا رفتارهای مرتبط با پاکیزگی را با آداب و تشریفات مخصوصی انجام می‌دهند که برای دیگران کمتر قابل درک است. برای مثال ممکن است آن‌ها برای خود دفعات مشخصی را تعیین کنند و تا زمانی که دست‌هایشان را به آن اندازه مورد شست و شو قرار ندهند احساس آرامش نکنند. وسواس شستشو اغلب باعث بروز ناراحتی‌های پوستی به خصوصی در افراد مبتلا می‌شود.

برای مثال این افراد اغلب دست‌های قرمز و حساسی دارند که از شستشوی بسیار حکایت می‌کنند. در افرادی که به وسواس شدید مبتلا هستند این ناراحتی‌های پوستی می‌تواند شکل اگزما، خشکی بیش از حد پوست یا حتی زخم و جراحت را به خود بگیرد.

انواع مختلف وسواس شستشو

وسواس شستشو فقط به شستن دست‌ها محدود نمی‌شود و به شکل رفتارهای گوناگونی خود را نشان می‌دهد. از جمله این رفتارها می‌توان به تعداد دفعات زیاد حمام رفتن در طول روز یا هفته، صرف زمان زیاد برای شستشو هنگام رفتن به دستشویی و به طور کل اختصاص دادن وقت یا انرژی زیاد برای تمیزکاری اشاره کرد.

همچنین افراد مبتلا به وسواس شستشو اقدامات افراطی برای پیشگیری از آلوده شدن یا نجاست انجام می‌دهند که از جمله آن‌ها می‌توان استفاده بیش از حد از مواد ضد عفونی کننده و پوشیدن دستکش برای لمس اشیا را نام برد.

نحوه تشخیص وسواس شستشو

تشخیص وسواس شستشو زمانی مطرح می‌شود که فرد افکار آزاردهنده زیادی در مورد موضوعات مرتبط با آلودگی، کثیفی یا نجاست داشته باشد و برای رهایی از اضطراب ناشی از این افکار به طور افراطی به شستشوی خود یا وسایل پیرامون بپردازد. همچنین آسیب دیدن عملکرد فرد در حوزه‌های مختلف شغلی، خانوادگی یا تحصیلی به خاطر رفتارهای وسواسی از جمله ملاک‌های اصلی برای تشخیص وسواس شستشو محسوب می‌شود.

روش‌های درمان وسواس شستشو

برای درمان وسواس شستشو از روان درمانی، دارو درمانی یا هردوی این روش‌ها در کنارهم استفاده می‌شود. در واقع پژوهش‌ها نشان می‌دهند اگر داروهای ضداضطرابی که در درمان وسواس به کار برده می‌شوند همزمان با روان درمانی مورد استفاده قرار بگیرند می‌توانند به شکل مضاعفی اثرات درمانی خود را اعمال نمایند. برای آشنایی با جدیدترین روش های درمان وسواس کلیک کنید.

????روان درمانی

روان درمانی یا همان درمان مبتنی بر گفت و گو توسط روانشناسان ارائه می‌گردد. در این نوع درمان، درمانگر می‌تواند از رویکردهای مختلفی استفاده نماید که از جمله مفید ترین آن‌ها برای وسواس می‌توان به رویکرد شناختی رفتاری اشاره کرد.

در این رویکرد روانشناس تلاش می‌کند تا افکار زیربنایی و بنیادی مراجع را شناسایی نماید، تحریف‌های آن را مشخص کند و به او آموزش دهد که چگونه افکار کارآمد و سالم را جایگزین شناخت‌های بیمارگون کند. همچنین درمانگر به مراجع کمک می‌کند تا بتواند بر اساس یک برنامه دقیق به طور منظم و تدریجی با موضوعات اضطراب انگیز روبه‌رو شود.

????درمان دارویی

اگر شدت وسواس شستشو در فرد بسیار زیاد باشد در حدی که او نتواند به خوبی از جلسات روان درمانی بهره ببرد، استفاده از داروهای ضداضطرابی در کنار درمان روانشناختی  در دستور کار قرار می‌گیرد. با این حال توجه داشته باشید که داروهای ضداضطرابی برای درمان وسواس کافی نیستند و برای رویارویی موثر با این مشکل لازم است جلسات روان درمانی را هم زمان پیگیری نمایید.

????کمک گرفتن از شبکه حمایتی

اطرافیان در فرایند شکل گیری و همچنین درمان وسواس شستشو نقش زیادی دارند. به همین دلیل در فرایند درمان، باید بیشتر از هر زمان دیگری با دیگران در ارتباط بوده و حمایت اجتماعی کمک بگیرد. معاشرت با دیگران باعث می‌شود که افراد فشار و اضطراب کمتری را تجربه کرده و همچنین احساسات منفی آنها نیز کاهش می‌یابد.

????تغییر سبک زندگی

افراد علاوه بر کمک گرفتن از متخصصین، باید سبک زندگی خود را نیز تغییر داده تا بتوانند بر وسواس شستشو غلبه کنند. برای مثال برخی از افراد به طورکلی زندگی اضطراب آوری داشته و شرایط محیطی آنها پرفشار است. برای سریع تر شدن فرایند درمان همچنین جلوگیری از بازگشت مجدد آن افراد باید عوامل زمینه ساز را از بین برده و آرامش خود را حفظ کنند.

علت پدیدایی وسواس شستشو

به طور کلی وسواس شستشو از اضطراب نشات گرفته و باعث بروز نشانه های وسواس فکری عملی می‌شود. اما عوامل دیگر نیز در این مورد دخیل هستند. همچنین شناسایی علل این موضوع می٬تواند در درمان آن نیز موثر باشد. برخی از دلایلی که باعث بروز این نوع از وسواس در افراد می‌شود؛ شامل موارد زیر است.

????تجارب گذشته

وقوع برخی از اتفاقات در گذشته باعث بروز وسواس شستشو در فرد می‌شود. دوران کودکی فرد در این مورد بسیار موثر است. برای مثال افراد در اثر یک اتفاق به ترس از آلودگی دچار شده و در آینده این موضوع تشدید می‌شود. البته احتمال برطرف شدن آن نیز وجود دارد. اما افراد بهتر است برای پیشگیری از بروز مجدد آن از یک درمانگر نیز کمک بگیرند.

????ژنیتک

ژنتیک می‌تواند در شکل گیری انواع وسواس مخصوصا وسواس شستشو نقش داشته باشد. افرادی که خانواده آنها مبتلا یه انواع وسواس باشند؛ بیشتر احتمال دارد که به این نوع از وسواس مبتلا شوند. حتی ابتلای اعضای خانواده به اختلالات اضطرابی نیز در ابتلای فرزندان آنها به وسواس موثر خواهد بود.

????عوامل مغزی

از طرفی تحقیقات حاکی از آنند که بالا رفتن برخی از انتقال دهنده های شیمیایی یا هورمونها در مغز منجر به شکل گیری وسواس شستشو می‌شود. با وجود چنین شرایطی، ماشه چکان ها یا عوامل زمینه ساز به راحتی می‌توانند این نوع از وسواس را در فرد ایجاد کنند. برای مثال وقتی تغییرات شیمیایی در مغز در حال رخ دادن هستند؛ و فرد شاهد مایعات بدن مانند بزاق یا اشیا و سطوح آلوده باشد؛ تحریک می‌شود که از خود رفتارهای وسواس گونه نشان دهد.

پیامدهای وسواس شستشو

فراموش نکنید که وسواس شستشو عوارض زیادی برای افراد و حتی اطرافیان آنها ایجاد می‌کند. از طرفی می‌تواند تشدید کننده علائم بیماری های دیگر نیز باشد. به همین دلیل باید نشانه های این اختلال شناسایی شده و برای درمان آن اقدام کرد. بیشتر این پیامدها در ناحیه دست ایجاد شده به دلیل اینکه به طور مستقیم با آب و مواد شوینده در ارتباط است. به طور کلی افراد احتمالا از لحاظ سیستم تنفسی و دیگر اندام های بدن نیز دچار مشکل می‌شوند.

وسواس شستشو بر اساس جنسیت

پژوهش ها نشان دهنده آمار بالاتر وسواس شستشو در میان خانم ها در مقایسه با آقایون هستند. اما سن شروع وسواس فکری عملی در میان آقایون پایین تر از خانم هاست. از طرفی زنان در مقایسه با مردان اضطراب و فشار روانی بیشتری را تحمل می‌کنند. همچنین آمار بروز این نوع از وسواس در میان خانم های متاهل در مقایسه با خانم های مجرد بیشتر است. اما در مورد مردان کاملا برعکس است. زنان نسبت به آلودگی و کثیفی هستند اما مردان نسبت به تقارن و مرتب بودن دچار وسواس می‌شوند. معمولا مردانی که مبتلا به انواع وسواس هستند دیگران را مجبور به تمیز کردن و همچنین رعایت بهداشت محیط می‌کنند.

سخن آخر

وسواس شستشو فارغ از فرهنگ و ملیت در بسیاری از افراد ایجاد می‌شود. مبتلایان به این اختلال یک روند رو به افزایش را طی می‌کنند. به این معنا که نشانه‌های بیماری روزبروز در آن‌ها گسترش یافته و شدت اختلال زیاد می‌شود. این رویه در برهه‌های زمانی مختلف با سرعت متفاوتی پیشروی می‌کند. برای جلوگیری از آن حتما فرد باید تحت درمان قرار بگیرد. درمان‌ها با توجه به شدت بیماری اجرا می‌شوند.

برای دریافت مشاوره در زمینه وسواس شستشو می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول