علائم و نشانه های سیگار کشیدن فرزندان نوجوان

نوجوانان به دلایل مختلفی همچون اصرار دوستان و خویشاوندان، علاقه شخصی و همینطور تقلید و خودنمایی به دنبال مصرف سیگار می‌روند. از مهم‌ترین علائم نوجوانان سیگاری، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• سرفه: شروع سیگار کشیدن در نوجوانان ممکن است سبب تحریک گلو شده و تبدیل به سرفه مزمن شود.
• بوی بد دهان: بوی بد دهان از دیگر علائم سیگار کشیدن است که معمولا نوجوانان سعی می‌کنند آن را با آدامس جویدن پنهان کنند.
• زرد شدن دندان‌ها: سیگار کشیدن دارای تاثیر منفی بر روی بهداشت دهان و دندان نیز هست که حتی رعایت بهداشت دهان و مسواک زدن نیز نمی‌تواند اثرات سوء آن را از بین ببرد. به همین دلیل زرد شدن دندان‌ها از دیگر علائم سیگار کشیدن فرزندان نوجوان می‌باشد.
• بوی دود: بوی دود بر روی لباس و یا موهای فرد سیگاری می‌نشیند.
• داشتن فندک یا کبریت در وسایل شخصی: پیدا کردن فندک و یا کبریت در وسایل فرزند نوجوان، اصلا خوشایند نیست چراکه احتمال دارد از آن‌ها برای استعمال دخانیات استفاده کند.

علت سیگار کشیدن فرزندان نوجوان

سیگار کشیدن فرزندان نوجوان به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم. 

????حلقه دوستان ناسالم

افراد با ورود به سنین نوجوانی تحت فشار همسالان خود قرار دارند و اگر دوستانی سیگاری داشته باشند، احتمال دارد که آن‌ها نیز سیگاری شوند، چراکه به نوعی به نوجوانان احساس استقلال می‌دهد. تقلید کردن از دوستان ناسالم نیز می‌تواند نوجوانان را به مسیر نادرست هدایت کند. 

????تقلید از والدین

علت سیگاری کشیدن فرزندان نوجوان در برخی موارد، پیروی کردن از والدین است. معمولا افراد در سنین کودکی نسبت به اقدامات والدین خود منفعل هستند اما با ورود به سنین نوجوانی، رفتارهای آن‌ها مشابه والدین‌شان می‌گردد.

????تصویر از خود | سیگار کشیدن فرزندان نوجوان

در سنین نوجوانی، برای هر دختر و پسری بسیار اهمیت دارد که دیگران چه تصویری از آن‌ها دارند و چگونه در موردشان فکر می‌کنند. به نظر خیلی از نوجوانان سیگار کشیدن می‌تواند آن‌ها را بزرگ‌تر و فردی مستقل نشان دهد. با توجه به نظر نوجوانان سیگاری، هر پک به سیگار نشانه‌ای از مردانگی آن‌ها است که به تدریج این باور تبدیل به بخشی از شخصیت‌شان می‌گردد.

????مشکلات رفتاری

داشتن مشکلات رفتاری و عاطفی در فضای خانه و همینطور عدم حمایت از سوی آن‌ها می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری و سیگار کشیدن فرزندان نوجوان شود.

????سیگار کشیدن فرزندان نوجوان به خاطر استرس

برخی مشکلات همچون مشکلات مالی، نگرانی‌های بهداشتی، نداشتن عملکرد تحصیلی مناسب و … منجر به استرس و اضطراب نوجوانان می‌شود که تمایل دارند برای رسیدن به آرامش و رهایی از استرس به سیگار پناه ببرند. 

????فرهنگ عامه

یکی دیگر از دلایل سیگار کشیدن فرزندان نوجوان، فرهنگ عامه است. گسترش استفاده از سیگار در میان افراد مختلف و تبلیغاتی که در رسانه‌های جمعی پیرامون سیگار می‌شود، ممکن است نوجوانان را علاقه‌مند به استفاده از سیگار کند. برای مقابله با این عامل خانواده ها باید نسبت به بالا بردن آگاهی فرزندشان تلاش کنند.

????عوامل بیولوژیکی

نوجوانان از جنبه زیست شناختی، نسبت به نیکوتین حساس‌تر هستند و زودتر از بزرگسالان به آن وابسته می‌شوند. بنابراین تجربه های اولیه آن ها را بیشتر در معرض اعتیاد قرار می‌دهد. سیگار کشیدن فرزندان نوجوان به دلایل بیولوژیکی نیز اتفاق افتاده و باعث بروز آسیب های جسمانی برای آنها می‌شود.

????در دسترس بودن و قیمت مناسب | سیگار کشیدن فرزندان نوجوان

معمولا سیگار از برندهای مختلفی وجود دارد و در دسترس نوجوانان است و همینطور قیمت آن نیز با بودجه آن‌ها همخوانی دارد و می‌توانند سیگار را به راحتی تهیه کرده و مصرف کنند. شاید بهتر باشد فروش سیگار را به مانند برخی کشورهای توسعه یافته منوط به شرط سنی کنیم.

????اثر دوپامین

استفاده از نیکوتین، سبب افزایش انتقال دهنده عصبی به نام دوپامین می‌گردد. دوپامین از انتقال دهنده‌های عصبی است که در زمان پرداختن به یک فعالیت هیجان انگیز و لذت بخش در بدن ترشح می‌شود.

یکی از علت های سیگار کشیدن فرزندان نوجوان این است که با استعمال سیگار و در پی آن ترشح بیشتر دوپامین، احساس خوبی دارند که البته ماندگار هم نیست. ماندگار نبودن این احساس سبب تمایل بیشتر افراد به مصرف سیگار می‌گردد.

????مخالفت با خانواده و رفع احساس حقارت

علت سیگار کشیدن فرزندان نوجوان، مخالفت با خانواده و رفع احساس حقارتی است که در درون‌شان شکل گرفته است. اینکار در واقع میزان اعتماد به نفس آن‌ها را افزایش می‌دهد. آنها با اینکار می‌خواهند استقلال و بلوغ خود را نشان دهند. که البته سیگار کشیدن، اصلا روش خوبی برای اینکار نیست.

نگرانی از مصرف سیگارهای جویدنی توسط نوجوان

برخی از پدر و مادرها به دلیل وجود سیگارهای جویدنی در بازار نگران هستند. این سیگارها از دیگر انواع سیگار امن‌تر می‌باشند و درجه اعتیادآوری پایینی دارند؛ اما با این حال نیز امکان اعتیاد به نیکوتین با آن‌ها وجود دارد. در ادامه به برخی از آسیب‌های سیگارهای جویدنی در مورد سیگار کشیدن فرزندان نوجوان، اشاره کرده‌ایم:

• مشکلات تنفسی
• مشکلات مرتبط با دندان
• افزایش مشکلات گوش و بینی
• سرطان حنجره
• و …

عوارض آسیب‌زا و اثرات مخرب سیگار کشیدن فرزند نوجوان

استفاده از سیگار و مواد مخدر در نوجوانان منجر به ایجاد آسیب‌های بلند مدت و یا سریع می‌شود که تاثیرات آن در طولانی مدت سبب کاهش سلامتی می‌گردد. از جمله عوارض سیگار کشیدن فرزندان نوجوان که منجر به آسیب به آنها می‌شود، شامل موارد زیر است.

• کاهش اندام‌های فیزیکی: یکی از عوارض سیگار کشیدن فرزندان نوجوان تاثیر منفی بر روی عملکرد ریه است که رشد آن را کاهش می‌دهد و عملکردش را مختلف می‌کند. به همین دلیل افراد سیگاری مشکلاتی شامل تنگی نفس، سرفه، وزوز گوش و افزایش بلغم را تجربه می‌کنند.
• بیماری‌های قلبی: ابتلا به بیماری‌های قبلی و مشکلات مرتبط با رگ‌های خونی از دیگر عوارض سیگار کشیدن نوجوان است.
• بهداشت دهانی ضعیف: در افراد سیگاری بهداشت دهانی با مشکل مواجه می‌شود، به همین دلیل مشکلاتی شامل دندان‌های زرد، نفس بدبو و احتمال ابتلا به سایر مشکلات دهانی برای آن‌ها ایجاد می‌شود.
• پوست ناسالم: استعمال دخانیات دارای تاثیر منفی بر روی پوست صورت است و منجر به پیری زودرس می‌شود.

روش‌های جلوگیری از سیگار کشیدن فرزندان

برای اینکه بتوانید از سیگار کشیدن فرزند نوجوان خود جلوگیری کنید، توصیه می‌شود به نکاتی که در ادامه به آن اشاره کرده‌ایم توجه کنید.

• سعی کنید برای فرزند خود الگوی خوبی باشید. والدین سیگاری خود عاملی برای سیگاری شدن فرزندان‌شان هستند. حتی اگر سیگاری هستید، سعی کنید به فرزندتان بگویید که از اینکار پشیمانید اما ترک کردن برای‌تان دشوار است.
• از تاثیرات منفی سیگار کشیدن در بازه‌های زمانی مختلف با فرزندتان صحبت کنید. سعی کنید در عوض، انتخاب‌های خوب او در زندگی را برجسته‌تر کنید و به خاطر آن‌ها او را تشویق نمایید.
• قاطعانه از محدودیت‌های سیگار کشیدن به فرزندتان بگویید، هر گونه محدودیت در محیط خانه می‌تواند نوجوانان را از سیگار کشیدن دور کند.
• از مثال‌های واقعی عواقب سیگار در اطرافیان‌تان برای فرزند خود حرف بزنید.
• از هزینه‌های زیادی که باید برای سیگار پرداخت شود، با فرزندتان صحبت کنید.
• فرزند خود را به داشتن عادت‌های سالم در زندگی تشویق کنید و از او بخواهید به ورزش مورد علاقه‌اش بپردازد. 

نقش خانواده در سیگار کشیدن فرزندان نوجوان

در نظر داشته باشید که دوره نوجوانی یعنی حد فاصل دوره کودکی تا جوانی از دوره‌های حساس در زندگی هر فردی است. خانواده‌های هوشیار در سنین حساس فرزندان خود، همواره مراقب او هستند و شرایطشان را درک می‌کنند. در شرایطی که مشکلات نوجوان در محیط خانه حل شود و او ترسی از قضاوت شدن نداشته باشد، نیازی به بودن در جمع دوستان و همسالانش نخواهد داشت.

فضای خانه و خانواده، محیطی است که فرزندان بیشترین زمان خود را در آن می‌گذرانند. به عقیده روانشناسان میزان موفقیت‌ها و شکست‌های یک فرد در زندگی تا حد زیادی وابسته به شیوه تربیتی خانواده‌ها است.

پدر و مادرها باید هوشیار باشند و تمامی رفت و آمدهای فرزند خود را زیر نظر بگیرند و هر زمان که احساس کردند دوستی‌های ناسالم و … فرزندشان را در مهلکه سیگار گرفتار کرده است، باید بدون فوق وقت اقدام به حل این مشکل کنند. آموزش‌های لازم قبل از سنین 15 سالگی، کم کردن فشارهای روانی نوجوان، تشویق او برای رسیدن به موفقیت، ایجاد شرایطی برای تفریحات سالم و … همگی در پیشگیری از سیگار کشیدن در نوجوانان تاثیرگذار می‌باشد.

سخن آخر

با توجه به معیارهایی که سازمان بهداشت جهانی در نظر می‌گیرد، سیگار در ورودی به اعتیاد و مقدمه‌ای برای شروع دیگر اعتیادها می‌باشد. مصرف سیگار به خصوص از سنین نوجوانی افراد را پله پله به اعتیاد نزدیک می‌کند.

از علت‌های اصلی گرایش نوجوانان به سیگار، می‌توان به استرس، اضطراب، محرک‌های روانی، ناراحتی‌های خانوادگی و … اشاره کرد. دلیل این موضوع این است که نوجوان در پی استعمال سیگار به آرامش کاذبی دست پیدا می‌کند و سعی دارد این موضوع را از خانوداه خود نیز پنهان کنید.

در صورتی که شما نیز در شرایط مشابهی هستید، می‌توانید با کارشناسان مرکز مشاوره ذهن نو در ارتباط باشید و از راهکارهای موثر در این زمینه مطلع گردید.

برای دریافت مشاوره در زمینه سیگار کشیدن فرزندان نوجوان می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره  02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

منبع: سیگار کشیدن فرزندان نوجوان